Ρωγμές στις μεταβατικές διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση βάζει πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία ακυρώνει οικοδομική άδεια σε οικόπεδο εντός ζώνης οικισμού στην Ρόδο.
Με την απόφαση αυτή, το Ανώτατο Δικαστήριο, επιβεβαιώνει την πάγια θέση του για δόμηση σε οικόπεδο με πρόσωπο σε πολεοδομικά αναγνωρισμένο δρόμο (εθνικό /ή κοινοτικό), ένα θέμα που έχει εξετάσει κατ΄ επανάληψη τα τελευταία δύο χρόνια το ΣτΕ ακυρώνοντας ουκ ολίγες οικοδομικές άδειες.
Η νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου που «ψήνεται» εδώ και μήνες και έχει από καιρό οριστικοποιηθεί, αφορούσε μεταβατικές διατάξεις για εκτός σχεδίου οικόπεδα, με τις οποίες το υπουργείο επιχειρούσε να δώσει τέλος στις αρρυθμίες που είχαν προκαλέσει στις πολεοδομίες οι δικαστικές αποφάσεις, μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός.
«Αβασίμως προβάλλεται ότι διαφοροποιείται, το επίμαχο γήπεδο, διότι, ευρισκόμενο εντός ζώνης οικισμού, προσομοιάζει με τα εντός οικισμού οικόπεδα λόγω της εγγύτητάς του σ’ αυτόν, γεγονός που δημιουργεί πιο έντονη προσδοκία του ιδιοκτήτη για οικιστική αξιοποίηση και δικαιολογεί διαφορετικούς όρους δόμησης από τα λοιπά εκτός σχεδίου ακίνητα» αναφέρει η νεότερη απόφαση του ΣτΕ. Και αυτό όπως αιτιολογείται καθώς αφενός η ζώνη των 500 μέτρων από τα όρια οικισμού είναι έκταση εκτός σχεδίου πόλης, αφετέρου γιατί σε κάθε περίπτωση, και τα εντός σχεδίου ή τα εξομοιούμενα με αυτά εντός οικισμού ακίνητα απαιτείται να έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο προκειμένου να είναι οικοδομήσιμα» αναφέρει μεταξύ άλλων το ΣτΕ.
Η επίμαχη απόφαση έρχεται λίγο πριν την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης του πολυνομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, στο οποίο περιλαμβανόταν και η διάταξη για την δόμηση σε εκτός σχεδίου οικόπεδα, που όπως όλα δείχνουν αναστέλλεται μέχρι να καθαρογραφεί και να «ζυγιστεί» η νεώτερη απόφαση του ΣτΕ.
Τι λέει το ΥΠΕΝ
Το κατά τα άλλα λαλίστατο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέφυγε να δημοσιοποιήσει την σοβαρή εξέλιξη για τα εκτός σχεδίου και περιορίστηκε σε μία χλιαρή ανάρτηση στην ιστοσελίδα του, με την οποία σκιαγραφεί τις νέες παραμέτρους της ρύθμισης και προεξοφλεί τις αλλαγές στο σχεδιασμό.
Ειδικότερα στην ανάρτηση του ΥΠΕΝ, αναφέρεται ότι τελεί εν αναμονή της απόφασης του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία αναμένεται να καθαρογραφεί, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν προκύπτει κάποια νεότερη νομολογία και εάν από τα δεδομένα που διατυπώνονται από το Δικαστήριο επηρεάζονται οι μεταβατικές διατάξεις που σχεδιάζονται από το Υπουργείο. Η ρύθμιση αφορούσε την μεταβατική διάταξη για το θέμα της δόμησης στα εκτός σχεδίου ακίνητα μέχρι τη θεσμοθέτηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και του χαρακτηρισμού του συνόλου του οδικού δικτύου της χώρας.
«Το Υπουργείο λειτουργεί με γνώμονα τον σεβασμό στο ελληνικό Σύνταγμα, την προστασία του Περιβάλλοντος και την προάσπιση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας με όρους, κανόνες και ασφάλεια Δικαίου» τονίζεται στην ανακοίνωση.
Σε κάθε περίπτωση, η νεώτερη απόφαση του ΣτΕ φαίνεται να προκαλεί ανατροπή του σχεδιασμού που θα εκδηλωθεί είτε με αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου (που σημαίνει νέα επεξεργασία των διατάξεων για την εκτός σχεδίου δόμηση) είτε με μετάθεση της ρύθμισης σε επόμενο χρόνο, δεδομένου ότι οι διατάξεις της εκτός σχεδίου έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλο θόρυβο.
Τι προβλέπει η ρύθμιση του ΥΠΕΝ
Η νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση, η οποία συμπεριλήφθηκε στο πολυνομοσχέδιο και πιθανώς αποτελεί την πέτρα του σκανδάλου για την δυστοκία της επίσημης ανακοίνωσής του, άναβε το πράσινο φως της δόμησης με τις εξής προϋποθέσεις:
-Για τα οικόπεδα που «δημιουργήθηκαν» από το 1985 έως το 2003 και έχουν «πρόσωπο» 25 μέτρων σε οδό που φαίνεται στις αεροφωτογραφίες του 1977, τίθεται ως προϋπόθεση δόμησης η ύπαρξη τουλάχιστον 2 κατοικιών σε απόσταση 2 χιλιομέτρων.
-Από τον κανόνα του “προσώπου” των 25 μέτρων, εξαιρούνται οι κατοικίες, όπου το “πρόσωπο” μπορεί να μειωθεί και στα 3,5 μέτρα υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι οικόπεδο προ του 1985 και σε δρόμο που εμφανίζεται στις αεροφωτογραφίες του 1977. Επίσης ότι θα έχει διανοιχτεί από δημόσιο φορέα και βρίσκεται τουλάχιστον ένα κτίριο με χρήση κατοικίας εντός ζώνης 50 μέτρων από το οδικό δίκτυο και σε απόσταση 250 μέτρων από το οικόπεδο.
-Δεν απαιτούνται οι προϋποθέσεις του νόμου σε ακίνητα που έχουν σχηματιστεί προ του 1985 και για τα οποία υπάρχουν προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών, άδειες ή αναθεωρήσεις αδειών. Καθώς επίσης και όσα μεταβιβάστηκαν την τελευταία πενταετία εφόσον η συμβολαιογραφική πράξη ορίζει ότι είναι άρτια και οικοδομήσιμα.
-Με τις νέες ρυθμίσεις, δυνατότητα δόμησης για τα τυφλά οικόπεδα (χωρίς δρόμο) είναι να υπάρχει νόμιμη σύσταση δουλείας προ του 1985 (διέλευση στο δρόμο μέσω εισόδου από γειτονικό οικόπεδο) και να συντελείται σε γεωτεμάχιο που εξυπηρετεί τουλάχιστον ένα κτίσμα με νόμιμη οικοδομική άδεια.