Μέσα στη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, όπου οι πιστοί δεν επιτρέπεται να τρώνε κρέας, εξαίρεση αποτελεί το ψάρι το οποίο επιτρέπεται να καταναλωθεί και μάλιστα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο μεσημεριανό τραπέζι την Κυριακή των Βαΐων.
Όπως λέει και το παιδικό τραγούδι, «βάγια, βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό!». Το σύνηθες πιάτο για σήμερα είναι μπακαλιάρος-σκορδαλιά, αλλά και οποιοδήποτε άλλο ψάρι είναι κατάλληλο.
Η σημερινή ημέρα αποτελεί ημέρα μετάβασης στη Μεγάλη Εβδομάδα, την εβδομάδα των Παθών του Χριστού και την κορύφωση της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής πριν από το Πάσχα.
Την Κυριακή των Βαΐων – η προηγούμενη της Ανάστασης – εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάϊα ή βάγια, δηλαδή κλαδιά από φοίνικες και απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».
Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ψάρι επιτρέπεται να τρώμε δύο φορές κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, την ημέρα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων.
Η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας ίσως είναι η αυστηρότερη νηστεία του ορθόδοξου δόγματος. Ξεκινά το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων οπότε αρχίζουν οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην εκκλησία, και κορυφώνεται τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο, που κάποιοι δεν τρώνε ούτε λάδι.
Αρχικά, η κατανάλωση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, αλλά στη διάρκεια των ετών προσαρμόστηκαν στον χαρμόσυνο χαρακτήρα της εορτής του Πάσχα.
