Όλοι έχουμε νιώσει την ακατανίκητη επιθυμία για κάτι γλυκό ή αλμυρό, λέγοντας χαριτολογώντας πως «είμαστε εθισμένοι». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα εξετάζει σοβαρά το ερώτημα: μπορεί πράγματι το φαγητό να λειτουργεί εθιστικά, όπως η νικοτίνη ή το αλκοόλ;
Η ψυχίατρος Κλερ Γουίλκοξ, ειδική στον εθισμό και ερευνήτρια με πολυετή εμπειρία στη θεραπεία διατροφικών διαταραχών και παχυσαρκίας, μελετά τις εξελίξεις στον τομέα αυτό εδώ και δεκαετίες. Έχει γράψει ένα εγχειρίδιο για τον εθισμό στο φαγητό, την παχυσαρκία και την υπερφαγία και, πιο πρόσφατα, ένα βιβλίο αυτοβοήθειας για άτομα που έχουν έντονες επιθυμίες και εμμονές με ορισμένα τρόφιμα.
Σύμφωνα με την ψυχίατρο, παρόλο που εξακολουθεί να υπάρχει κάποια διαφωνία μεταξύ ψυχολόγων και επιστημόνων, διαμορφώνεται μια συναίνεση ότι ο εθισμός στο φαγητό είναι πραγματικό φαινόμενο. Εκατοντάδες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι ορισμένα τρόφιμα – συχνά αυτά που περιέχουν πολλή ζάχαρη, καθώς και τα υπερεπεξεργασμένα – επηρεάζουν τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά ορισμένων ανθρώπων με τρόπο παρόμοιο με άλλες εθιστικές ουσίες όπως η νικοτίνη.
Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα: ποια είδη τροφίμων μπορούν να θεωρηθούν εθιστικά, ποιοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς σε αυτόν τον εθισμό και για ποιους λόγους. Επίσης, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα του πώς συγκρίνεται το φαινόμενο αυτό με άλλους εθισμούς και κατά πόσο οι ίδιες θεραπευτικές προσεγγίσεις θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές.
Πώς λειτουργεί ο εθισμός;
Οι νευροβιολογικοί μηχανισμοί του εθισμού έχουν χαρτογραφηθεί μέσα από δεκαετίες εργαστηριακής έρευνας που χρησιμοποιεί μεθόδους νευροαπεικόνισης και γνωστικής νευροεπιστήμης. Οι μελέτες δείχνουν ότι προϋπάρχοντες γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες θέτουν το υπόβαθρο για την ανάπτυξη ενός εθισμού. Η τακτική κατανάλωση μιας εθιστικής ουσίας προκαλεί αναδιοργάνωση αρκετών σημαντικών συστημάτων του εγκεφάλου, κάνοντας το άτομο να επιθυμεί όλο και περισσότερο αυτή την ουσία.
Αυτή η αναδιοργάνωση συμβαίνει σε τρία βασικά εγκεφαλικά δίκτυα που αντιστοιχούν σε τρεις λειτουργικούς τομείς: το σύστημα ανταμοιβής, το σύστημα απόκρισης στο στρες και το σύστημα που σχετίζεται με τις εκτελεστικές λειτουργίες.
Διαβάστε περισσότερα στο δημοσίευμα του ertnews.gr
